Samenwerking tussen jeugdbeleid en andere beleidsdomeinen is uitermate belangrijk. Toch mogen we de specifieke aanpak van een sterke jeugddienst niet onderschatten. Jeugdwerk is meer dan vrije tijd. Het is een hefboom om maatschappelijke uitdagingen te signaleren en aan te pakken. Groen kiest voor een sterk lokaal jeugdbeleid met voldoende middelen. De lokale jeugdambtenaren en de jeugdraden zijn daarbij partners. Sinds corona kwam het mentaal welzijn van onze jeugd op de voorgrond. Jongeren laten hun stem steeds luider klinken in het klimaatdebat. Kinderen en jongeren en daarmee ook het jeugdbeleid nemen een steeds grotere rol in bij het aanpakken van maatschappelijke uitdagingen.

💚🤝 Een drempelverlagend en transversaal jeugdbeleid

Jeugdwerk is meer dan vrije tijd. We hanteren de kind -en jeugdreflex in alle beleidsdomeinen, van welzijn tot lokale economie, van publieke ruimte tot mobiliteit. We maken de toegang voor de jongste inwoners zo laagdrempelig mogelijk. Zo creëer je structureel kansen voor kinderen en jongeren om zichzelf te zijn.

• We worden regisseur van het georganiseerde, maar zeker ook van het ongeorganiseerde jeugdwerk. De uitdagingen zijn er groot. We zetten in samenwerking met middenveldpartners in op laagdrempelige activiteiten en aanbod op maat van kinderen en jongeren die opgroeien in kansarmoede.
• We geven een plek aan projectmatig jeugdwerk in buurten waar de kansen en participatiegraad laag zijn. We zoeken naar manieren om de diversiteit binnen het jeugdwerk aan te moedigen en te ondersteunen. Ga actief op zoek naar kleine, lokale en gespecialiseerde partners.
• We zetten in op lerende netwerken rond diversiteit en kansarmoede.
• We voorzien voldoende basissubsidie voor het jeugdwerk met het oog op de reguliere werking. Van het subsidiebeleid maken we ook een hefboom om verenigingen te stimuleren in het binnenbrengen van meer diversiteit, om medewerkers en trekkers vorming te laten volgen, en om aandacht te hebben voor kansarmoede.
• We focussen op het jonge kind, waarbij jeugd, onderwijs en kinderopvang samenwerken. Samenwerking tussen speelpleinwerkingen in de zomer en de lokale kinderopvang is cruciaal. Stem de opvangnoden en de draagkracht binnen de gemeente op elkaar af.
• We moedigen samenwerking aan door gedeeld en polyvalent gebruik van ruimte te belonen bij subsidies voor jeugdinfrastructuur. Delen van infrastructuur kan tijdelijk of occasioneel zijn. Het hoeft ook niet over de volledige ruimte te gaan. Gedeeld ruimtegebruik is steeds een positieve keuze met aandacht voor de eigenheid van de verenigingen.
• Maak vakantiekampen betaalbaar voor iedereen. Ken automatisch de kortingstarieven toe aan kinderen en jongeren met een omnio statuut. Ook één centraal inschrijvingspunt verhoogt de toegankelijkheid. Organiseer dit in samenwerking met onderwijs en erkende sport-, cultuur- en jeugdorganisaties.
• We willen ondersteuning voor jongeren die vormingen willen volgen, ook jongeren die geen lid zijn van een vereniging. Kennis en ervaring van jongeren in het jeugdwerk valoriseren we in een 'ervaringscertificaat'.
• We zetten in op duurzame en veilige lokalen. We stimuleren jeugdverenigingen om lokalen een update te geven. Daarvoor geven we voldoende middelen, maar begeleiden we hen ook naar trajecten van bijvoorbeeld OVAM, dat helpt met asbestverwijdering. Subsidies aanvragen maken we zo laagdrempelig mogelijk.
• We stimuleren ondernemerszin bij jongeren door begeleiding te bieden en projecten op te starten voor ondernemende jongeren.

💚🤝 Kindvriendelijke steden en gemeenten

Kindvriendelijke steden en gemeenten zetten alles op alles om de rechten van ieder kind te realiseren. De filosofie achter het label past perfect in de groene kijk op lokaal jeugdbeleid: integraal over verschillende beleidsdomeinen, met kinderen en jongeren als volwaardige medeburgers en met oog voor kwetsbaarheid. Het is tevens een hefboom naar een meer toegankelijke, open en duurzame samenleving.

• We maken van buitenspelen een recht. Spelen bevordert het mentaal welzijn en is een hefboom van sociale cohesie. Voor elk kind moet er voldoende en veilige speelruimte in de eigen buurt zijn. We investeren dus in speelstraten, speeltuinen en speelnatuur zoals speelbossen. Voor tieners richten we hangplekken en ontmoetingsplekken in. Daarbij vertrekken we van een positief beeld van jongeren en tieners in de publieke ruimte en besteden we tegelijk aandacht voor sociale controle en veiligheid. Dergelijke plekken richten we in met inspraak van kinderen en jongeren zelf.
• We willen meer samenwerken met het onderwijsveld om meer speelruimte te voorzien. In het concept Brede school kunnen (groene) speelplaatsen opengesteld worden voor de gehele buurt (zie ook het Programma Onderwijs)
• We zetten in op het speelweefsel en tienerweefsel van onze gemeente. Veilige verbindingen tussen verschillende speelplekken, ook over de gemeentegrenzen heen, zijn voor kinderen en jongeren noodzakelijk. We werken dus niet alleen aan veilige schoolroutes, maar ook aan veilige vrijetijdsroutes.
• We zorgen voor inclusieve speelplekken. Dit kan een plek zijn waar kinderen met en zonder beperking samen spelen, maar evengoed zijn er plekken nodig exclusief voor kinderen met een beperking. Luisteren naar de noden van die kinderen vormt de basis.
• We willen in de publieke ruimte veilige plekken voor iedereen. Sommige bevolkingsgroepen geven aan dat ze graag “schuilplekjes” willen waar ze niet door iedereen gezien worden, terwijl anderen net de nood uitspreken om steeds de wijde omgeving in het zicht te houden. We willen hier aandacht aan besteden, en gaan hierover ook in dialoog met middenveldorganisaties.
• We integreren een kind -en jongerentoets in alle beleidsdomeinen. We maken de reflex in elke ruimtelijk planningsproces. Jeugdambtenaren, kinderen en jongeren betrekken we zelf bij participatieprojecten in de publieke ruimte.
• In openbare gebouwen voorzien we gezinsvriendelijke elementen, zoals luiertafels, borstvoedingsvriendelijke plaatsen en speelhoeken. We zorgen voor kinderopvang bij evenementen die het lokaal bestuur organiseert. Ook onze horecazaken willen we ondersteunen in kindvriendelijkheid.

💚 Veerkrachtige jeugd

1 op de 5 kinderen en jongeren ervaart psychosociale problemen. Onder andere de coronacrisis, de klimaatopwarming, de toenemende prikkeldruk door sociale media en de geopolitieke spanningen verhogen de druk. Lokale besturen kunnen vroeg en nabij ondersteuning bieden. Door een sterk netwerk binnen de stad/gemeente (scholen, jeugdverenigingen, sportclubs, jeugdwerkers, maatschappelijk werkers) uit te bouwen, investeren we in de toekomst en in de weerbaarheid van kinderen en jongeren.

• We willen investeren in professionele begeleiding en ondersteuning waarbij kinderen en jongeren op een laagdrempelige manier psychische hulp kunnen krijgen.
• In samenwerking met het onderwijs verlagen we de drempel naar hulpverlening, door brugfiguren en door een goede digitale uitrusting. We voorzien middelen zodat jeugdwerkers op pad kunnen in wijken en buurten.
• We zorgen voor voldoende rustplekken voor jongeren. Dat kan een buitenruimte zijn, maar evengoed gemeentelijke gebouwen kunnen we ter beschikking stellen. De bibliotheek maken we aantrekkelijk voor jongeren, en we zetten ook in op ontprikkelruimtes in de kinderopvang en bij de speelpleinwerkingen. Voor kwetsbare kinderen en jongeren die klein wonen zijn focusruimtes in de bibliotheek en het jeugdcentrum noodzakelijk. Een jeugdwerker gaat regelmatig langs bij de jongeren om hen te helpen waar nodig.
• We willen onderzoeken wat mogelijk is in het creëren van ontmoetingsplaatsen waar ook hulpverlening aangeboden wordt. Dit kan een Overkophuis zijn of een ander initiatief waar aan verschillende levensdomeinen wordt gewerkt. We promoten bestaande telefonische hulp en digitale ondersteuning (watwat.be, noknok.be, awel.be, tele-onthaal 106, zelfmoordlijn 1813...)
• Het welzijnslandschap zit complex in elkaar, waardoor jongeren door de bomen het bos niet meer zien en tegen muren botsen. We zetten daarom in op trajectbegeleidingen. Jeugdwerkers en hulpverleners kunnen aan de hand van de sociale kaart het lokale welzijnslandschap helder presenteren en gaan samen met de jongere en diens omgeving op zoek naar de gepaste ondersteuning. De meest urgente zaken worden daarbij eerst aangepakt, waarna de jongere een traject aangaat om ondersteuning te krijgen op verschillende levensdomeinen.

💚🤝 Participatie en cocreatie

Er staat geen leeftijd op inspraak. Door kinderen en jongeren op een oprechte manier te betrekken bij lokale projecten leer je hen een waardevol iets: we bouwen samen aan waar we van houden. Geef kinderen en jongeren het vertrouwen om zelf hun toekomst mee vorm te geven.

• We verhogen de toegankelijkheid van informatie, heldere en verstaanbare regels en subsidiereglementen.
• We zorgen voor een goed uitgedacht inspraakproces. Niet alleen de uitkomst is belangrijk, maar ook tussentijdse terugkoppeling en het gehele proces. We maken voldoende middelen en personeel vrij zodat kinderen en jongeren zien dat hun stem belangrijk is.
• We laten het initiatief vooral over aan de jongeren zelf. Een jeugdvereniging wil een festival organiseren, of kinderen in de wijk willen een eigen voetbalveld opzetten? Dan maken we afspraken over werkvormen, frequentie en terugkoppeling, maar ze hebben grote mate van vrijheid in het opzetten van hun initiatief.
• De jeugdraad blijft een belangrijk overlegplatform. Naast de kinderraad en het jeugdwerkoverleg, willen we in onze gemeente ook een écht jeugdraad. Daar is elke jongere welkom, of die nu aangesloten is bij een vereniging of niet. De focus ligt niet alleen op vergaderen, maar er worden leuke activiteiten aan gekoppeld. Zo kunnen er pizzababbels worden georganiseerd, of kan de raad activiteiten organiseren voor de dag van de jeugdbeweging. Er blijft wel voldoende aandacht zijn voor het opstellen van adviezen. Deze jeugdraad heeft dus mogelijkheden om zelf initiatieven of projecten uit de grond te stampen.
• We stimuleren de democratische vaardigheden van kinderen en jongeren, ook buiten de jeugdraad. Als we eindelijk een burgerbegroting organiseren in SKW, kunnen we bijvoorbeeld de leeftijdsgrens om hierover mee te stemmen op 16 jaar leggen.

💚 Jeugdcultuur

Door jongeren een belangrijke plek te geven in de stad/de gemeente en hen fysieke en sociale ruimte te geven om zich te ontwikkelen kan de jeugdcultuur een troef zijn.

• Jongeren hebben nood aan vrijhavens, waar ze zichzelf kunnen zijn. We stimuleren en ondersteunen talentontwikkeling bij jongeren. Bijvoorbeeld door hen kansen te geven om zichzelf en hun werken te tonen.
• We laten jongeren plek om "jong zijn" te beleven, in alle diversiteit. We gaan samen met hen op zoek naar manieren om plekken van jeugdcultuur te maken. Voorbeelden: een skatepark integreren in een groen park, een jeugdhuis dat voorziet in repetitieruimtes en workshops mediagebruik.
• We besteden ook aandacht aan jeugdsport in de publieke ruimte. Zie jeugdsport als een essentieel onderdeel in het stimuleren van sociale cohesie en dus creëren we er voldoende ruimte voor.
• Van dansgroepen, theater, media tot streetart: jeugdcultuur verdient ruimte.